ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΘΥΑΤΕΙΡΩΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΑΝΝΙΑΣ
Εἰσαγωγὴ
Ἡ Ἱερὰ Ἀρχιεπισκοπὴ Θυατείρων καὶ Μεγάλης Βρεταννίας ἱδρύθηκε τὸ 1922 ὕστερα ἀπὸ τὴν ἐπώδυνη γιὰ τὸν Ἑλληνισμό, Μικρασιατικὴ Καταστροφή. Τὰ Θυάτειρα στὰ ὁποῖα ὀφείλει καὶ τὴν ὀνομασία της, μία ἀπὸ τὶς ἑπτὰ Ἀποστολικὲς Ἐκκλησίες, ὑπῆρξαν μέχρι καὶ τὴν παρακμὴ καὶ τὴν ἐρήμωσή τους, σπουδαία Μητρόπολη τοῦ Χριστιανικοῦ Κόσμου. Τὸ 1922 ἡ Ἁγία καὶ Ἱερὰ Σύνοδος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ μὲ τὴν πρωτοβουλία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη Μελετίου Μεταξάκη, ἵδρυσε μὲ ἕδρα τὸ Λονδῖνο τὴν Μητρόπολη τῆς Κεντρικῆς καὶ Δυτικῆς Εὐρώπης ἀποκαλώντας την «Μητρόπολη Θυατείρων καὶ Μεγάλης Βρεταννίας».
Ποιμενάρχες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως / Ἀρχιεπισκοπῆς Θυατείρων καὶ Μεγάλης Βρεταννίας
2.1 Μητροπολίτης Γερμανὸς Στρηνόπουλος (1922-1951)
Τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως ἐξέλεξε τὸ ἔτος 1922 ὡς πρῶτο Μητροπολίτη τῆς νεοδρυθείσης Μητρόπολης Θυατείρων καὶ Μεγάλης Βρεταννίας τὸν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Γερμανὸ Στρηνόπουλο ἀπονέμοντάς του τὸν τίτλο τοῦ Μητροπολίτου Θυατείρων καὶ Μεγάλης Βρεταννίας. Ἡ μακρόχρονη θητεία του (1922-1951) εἰς τὸν Μητροπολιτικὸ Θρόνο τοῦ Μητροπολίτου Γερμανοῦ εὐοδώθηκε μὲ τὴν ἵδρυση μίας σειρᾶς Ἑλληνορθοδόξων Κοινοτήτων, τόσο στὴν Μεγάλη Βρεταννία ὅσο καὶ στὶς ὑπόλοιπες χῶρες δικαιοδοσίας τῆς Μητρόπολης Θυατείρων στὴ Δυτικὴ καὶ Κεντρικὴ Εὐρώπη.
2.2 Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηναγόρας Καββάδας (1951-1962)
Ὁ δεύτερος χρονολογικὰ ποιμενάρχης τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Θυατείρων καὶ Μεγάλης Βρεταννίας, Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηναγόρας Καββάδας, συνέχισε μὲ ἀνάλογη ἐπιτυχία τὸ ποιμαντικὸ καὶ πνευματικὸ ἔργο τοῦ προκατόχου του, συμβάλλοντας περαιτέρω στὴν διαμόρφωση τοῦ ἱστορικοῦ, κοινωνικοῦ καὶ θεολογικοῦ γίγνεσθαι στὴν Μεγάλη Βρεταννία καὶ στὴν ὑπόλοιπη Δυτικὴ Εὐρώπη.
2.3 Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηναγόρας Κοκκινάκης (1964-1979)
Ἐντυπωσιακὴ ὑπῆρξε ἡ ἀνάπτυξη τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Θυατείρων ὑπὸ τὴν ποιμαντορικὴ ἡγεσία τοῦ τρίτου στὴ σειρὰ διαδοχῆς Ἀρχιεπισκόπου της Ἀθηναγόρα Κοκκινάκη παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ ποιμαντικὴ δικαιοδοσία τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς περιορίστηκε μὲ τὴν ἀπώλεια τῶν Σκανδιναυϊκῶν Ἐπαρχιῶν της καθὼς καὶ τῆς Ἰσλανδίας λόγῳ τῆς ἱδρύσεως, ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, τῶν Μητροπόλεων Γαλλίας, Γερμανίας καὶ Αὐστρίας. Ὁ ἐκσυγχρονισμὸς καὶ ἡ ἀνάπτυξη τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς περιελάμβανε μία σειρὰ μεταρρυθμίσεων ποὺ ἀφοροῦσαν τὶς σχέσεις της μὲ τοὺς ἄλλους φορεῖς τῆς Ἑλληνικῆς καὶ Κυπριακῆς Ὁμογένειας στὴ Μεγάλη Βρεταννία δηλαδὴ τὴν ὀργάνωση τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ ἔργου τῶν Κοινοτήτων της, τὴν ἔκδοση περιοδικῶν (Ὀρθόδοξος Κῆρυξ, ἐπίσημο πνευματικό της ἔντυπο), τὴν ἐκλογὴ νέων καὶ δραστήριων βοηθῶν Ἐπισκόπων καὶ τὴν ἐπιτυχῆ ἀντιμετώπιση τῆς «κατακλυσμικῆς πλημμυρίδος» στὴ χώρα ἐξ αἰτίας τῆς εἰσβολῆς τοῦ Τουρκικοῦ Στρατοῦ τὸ 1974.
2.4 Ἀρχιεπίσκοπος Μεθόδιος Φούγιας (1979-1988)
Ὁ Μητροπολίτης Ἀξώμης (Αἰθιοπίας) Μεθόδιος Φούγιας διαδέχθηκε τὸν ἀποβιώσαντα τὸ ἴδιο ἔτος Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηναγόρα Κοκκινάκη, συνεχίζοντας μὲ ἐξαιρετικὴ ἐπιτυχία τὸ ἔργο του ἀνακληθεὶς ὡστόσο ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1988 τὸ ὁποῖο τοῦ ἀπένειμε τὸν τιμητικὸ τίτλο τοῦ Μητροπολίτου Πισιδίας. Ἀπεβίωσε στὴν Ἀθήνα τὸ ἔτος 2006.
2.5 Ἀρχιεπίσκοπος Γρηγόριος Θεοχάρους (1988-2019)
Τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1988 ἐκλέγεται ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ὡς Ἀρχιεπίσκοπος Θυατείρων καὶ Μεγάλης Βρεταννίας ὁ μέχρι τότε Ἐπίσκοπος Τροπαίου Γρηγόριος. Ὁ νέος Ἀρχιεπίσκοπος γνώστης ὅσο κανεὶς ἄλλος τῆς παροικιακῆς πραγματικότητας λόγῳ τῆς πολύχρονης ὑπηρεσίας του στὴ Μεγάλη Βρεττανία ὡς Διάκονος, Ἀρχιμανδρίτης καὶ Ἐπίσκοπος καὶ ὁρμώμενος ἀπὸ ἀξιοζήλευτο ἐνθουσιασμὸ ἀναμόρφωσε δραστικὰ τὴν Ἀρχιεπισκοπή, τὶς Κοινότητές της καὶ τὰ Σχολεῖα της. Ἡ ποιμαντορική του περίοδος (31 ἔτη Ἀρχιεπισκοπείας) θεωρεῖται ὡς ἐξαιρετικὰ ἐπιτυχημένη, ὀργανωτικὰ καὶ ἐκκλησιαστικά.
Τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Γρηγόριο διαδέχθηκε γιὰ λόγους προχωρημένου γήρατος καὶ εὔθραστης ὑγείας ὁ νῦν Ἀρχιεπίσκοπος Θυατείρων καὶ Μεγάλης Βρεταννίας Νικήτας Λιούλιας.
2.6 Ἀρχιεπίσκοπος Νικήτας Λιούλιας (2019 – )
Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Θυατείρων καὶ Μεγάλης Βρεταννίας Νικήτας Λιούλιας ἐξελέγη Ποιμενάρχης της μετὰ ἀπὸ πρόταση τῆς Α.Ε. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη Βαρθολομαίου παμψηφεὶ ἀπὸ τὴν Ἁγία καὶ Ἱερὰ Σύνοδο τοῦ Πατριαρχείου καὶ ἡ ἐνθρόνισή του ἔλαβε χώρα στὸν Ἱερὸ Καθεδρικὸ Ναὸ τῆς Ἁγίας Σοφίας Λονδίνου, στὶς 27 Ἰουλίου2019.
Ὁ Σεβασμιώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Νικήτας γεννήθηκε στὴ Φλώριδα τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν τῆς Ἀμερικῆς τὸ 1955 στὸ Πανεπιστήμιο τῆς ὁποίας σπούδασε ἀποφοιτώντας τὸ 1976 μὲ τὸ πτυχίο Θρησκολογίας. Συνέχισε τὶς σπουδὲς τοῦ Θεολογικὴ Σχολὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ Βοστώνης (1981) καὶ πραγματοποίησε τὶς μεταπτυχιακές του σπουδὲς στὴ Θεολογικὴ σχολὴ τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Μετὰ τὴ σύντομη ὑπηρεσία του ὡς γραμματεὺς στὸ Γραφεῖο τοῦ Βουλευτοῦ Μιχαὴλ Μπιλλιράκη στὴν Οὐάσινγτον (1982-1984), ἐχειροτονήθη Διάκονος (1985) ἀπὸ τὸν τότε Ἀρχιεπίσκοπο Ἀμερικῆς Ἰάκωβο καὶ ἐν συνέχειᾳ τὸ ἴδιο ἔτος πρεσβύτερος. Ὑπηρέτησε στὴν ἐνορία τῶν Ἁγίων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης (Merrivile, IN) καὶ τὸ ἔτος 1987 στὴν Ἐπισκοπὴ Σικάγου ὡς Γραμματεὺς αὐτῆς. Τὸ 1988 ὡς Ἀρχιμανδρίτης πλέον ἀνέλαβε πρωτοσύγκελλος τῆς Ἐπισκοπῆς Σικάγου. Σπουδάζοντας Ἱστορία καὶ τὴν Ρωσσικὴ Γλώσσα στὴν τὴν Ἁγία Πετρούπολη, ἐπιδεικνύει ταυτόχρονα πλούσια δράση σὲ θέματα ἀφορῶντα νεανικοὺς προβληματισμοὺς συνοδευόμενη ἀπὸ ἐξαιρετικὸ φιλανθρωπικὸ καὶ ποιμαντικὸ ἔργο. Ταυτόχρονα διδάσκει ἐπιλεγμένα μαθήματα περὶ τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως στὸ Πανεπιστήμιο Loyola τοῦ Σικάγου. Στὶς 2 Δεκεμβρίου τοῦ 1996 ἐκλέγεται Μητροπολίτης Χὸνγκ Κὸνγκ καὶ ἐνθρονίζεται στὶς 12 Ἰανουαρίου 1997 στὸν Ἱ. Καθεδρικὸ Ναὸ τοῦ Ἁγίου Λουκᾶ Χὸνγκ Κὸνγκ καθιστάμενος ἔτσι ὡς ὁ πρῶτος Μητροπολίτης τῆς νεοϊδρυθείσης Μητρόπολης Χὸνγκ Κόνγκ. Μετὰ μία δεκαετία στὴν ἐν λόγῳ Μητρόπολη καὶ ἀφήνοντας πολυποίκιλο καὶ ἀξιολογώτατο ἔργο ἐκεῖ, μετατίθεται στὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Δαρδανελλίων (2007) ἀναλαμβάνοντας Διευθυντὴς τοῦ Πατριαρχικοῦ Ὀρθοδόξου Ἰνστιτούτου «Πατριάρχης Ἀθηναγόρας» στὸ Berkley τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν τῆς Ἀμερικῆς.
Διαχρονικὲς πτυχὲς τοῦ Ἀρχιεπισκοπικοῦ ἔργου
Ἡ Ἀρχιεπισκοπὴ Θυατείρων καὶ Μεγάλης Βρεταννίας ἔχει νὰ ἐπιδείξει διαχρονικὰ σπουδαῖο ἔργο σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς τῆς δραστηριότητάς της καὶ ἐν προκειμένῳ στὴν παιδεία, στὴν φιλανθρωπκὴ ἀρωγή της, στὴν κοινωνικὴ παρέμβασή της, στὴν φροντίδα καὶ τὸ ἀγκάλιασμα τῆς Ἑλληνορθόδοξης Νεολαίας καὶ ἄλλα πολλά. Ἡ πληθυσμιακὴ ἀνάπτυξη τῆς Ἑλληνικῆς καὶ Κυπριακῆς παροικίας δημιούργησε τὴν ἀνάγκη γιὰ τὴν ἵδρυση νέων κοινοτήτων οἱ ὁποῖες μὲ τὴν σειρά τους ἵδρυσαν σχολεῖα γιὰ τὴν ἐκπαιδευτικὴ ἐξυπηρέτηση τῆς μαθητιώσας νεολαίας τῆς Ἀποδημίας. Γιὰ νὰ ὑποστηριχθεῖ τὸ τιτάνιο αὐτὸ ἔργο ἡ Ἀρχιεπισκοπὴ πρωτοστάτησε στὴν ὀργάνωση ἐκπαιδευτικῶν θεσμῶν, ὅπως τὸ Κεντρικὸ Ἐκπαιδευτικὸ Συμβούλιο (Κ.Ε.Σ.) καὶ ὁ Ἑνιαῖος Φορέας Ἑλληνικῆς Παροικιακῆς Ἐκπαίδευσης (Ε.Φ.Ε.Π.Ε.) οἱ ὁποῖοι συντονίζουν τὴν παρεχόμενη ἀπὸ τὰ Σχολεῖα τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς καὶ τοὺς ἄλλους ἐκπαιδευτικοὺς φορεῖς Ἑλληνορθόδοξη ἐκπαίδευση τῆς Παροικιακῆς Νεολαίας. Ἐπιπροσθέτως, τὸ ἐκπαιδευτικὸ ἔργο τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς συμπληρώνεται μὲ τὴν ψυχαγωγικὴ καὶ πολιτιστικὴ προσφορὰ πρὸς τὴν Ἑλληνορθόδοξη Νεολαία της. Ἡ καθιέρωση τοῦ Παμπαροικιακοῦ Συνεδρίου Νεολαιῶν, ἡ λειτουργία τῶν Παιδικῶν Κατασκηνώσεων στὸν ἰδιόκτητο χῶρο τῆς Ἐκκλησίας στὸ Stetton (Shropshire) καὶ στὸ Donhead St. Mary στὸ Willshire, ἀποτελοῦν ἐνδεικτικὰ παραδείγματα τοῦ μητρικοῦ ἐνδιαφέροντος τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς γιὰ τοὺς νέους καὶ τὶς νέες τῆς Παροικίας καὶ τῆς ἐλπίδας ἀνάδειξης τῶν μελλοντικῶν στελεχῶν της, ἐπαξίων συνεχιστῶν τοῦ σπουδαίου ἔργου τῶν προκατόχων τους.
Τέλος, ἡ φιλανθρωπικὴ καὶ κοινωνικὴ δράση τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Θυατείρων εἶναι πολύμορφη καὶ παρέχεται ἀπὸ τοὺς ἐντεταλμένους πρὸς τοῦτο Ἱερεῖς καὶ τὶς κατὰ τόπους Βοηθητικὲς Ἀδελφότητες τῶν Κοινοτήτων. Ἐπισκέψεις σὲ νοσοκομεῖα, φυλακές, σὲ ἐμπερίστατους ἀνθρώπους καθὼς καὶ ἡ ὀργάνωση φιλανθρωπικῶν ἐκδηλώσεων ἀποτελοῦν συστατικά τοῦ φιλανθρωπικοῦ ἔργου καὶ τῆς κοινωνικῆς ἀλληλεγγύης τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς.